“Onze grootste droom is om niet te moeten bestaan”, vertelt Karel, oprichter van vzw De Zonnegloed. Een opvallende, en misschien zelfs rare, uitspraak, maar wanneer je het verhaal van Karel en zijn sanctuary leest, zal je meteen begrijpen waarom net die woorden uit zijn mond vloeiden.

Beeld je in, je trekt naar het rustige Oostvleteren, een dorp op zo’n 10 minuutje rijden van Ieper, en plots hoor je een Siberische oehoe, een lama of misschien wel een bruine beer. Dan weet je dat je vlakbij het heiligdom van Karel Ackaert en zijn vrouw Lieve bent: sanctuary De Zonnegloed.

Trooper: Karel, vertel het ons eens, wat voor een beest is een sanctuary?

Karel: “Een sanctuary is eigenlijk bijna niet te vertalen in het Nederlands, maar het is een veilige plaats voor wilde dieren die een zeer zwaar leven achter de rug hebben. Ze werden teruggevonden in achtertuinen, kelders, appartementen, garages of andere vreselijke onnatuurlijke plaatsen. Die dieren kunnen niet terug naar de natuur en hadden eigenlijk maar twee mogelijke toekomstperspectieven: ofwel werden ze geëuthanaseerd ofwel kwamen ze naar De Zonnegloed waar wij ze voor de rest van hun leven verzorgen.” 

Trooper: Mooi initiatief! Hoe lang bestaan jullie al? 

Karel: “We hebben De Zonnegloed opgestart in april 2011. We vingen toen drie wasberen op.”

Trooper: En binnenkort vieren jullie jullie tienjarig jubilee met zo’n 400 opgevangen dieren. Da’s een stevige stijging.

Karel: “Inderdaad. We wisten ook niet dat er zo’n nood aan opvang was. Mijn vrouw Lieve en ik hadden eigenlijk een kinderboerderij en toen we een lessenpakket wilden opstarten voor de kinderen die langskwamen kwamen we met verschillende opvangcentra in contact. Daar hoorden we over de problematiek van die uitheemse, wilde dieren die voor menselijk genot, om het zo te zeggen, gebruikt werden. We wisten meteen: ‘daar willen we iets aan doen’ en toen we de vraag kregen of we drie wasberen wilden opvangen deden we dat natuurlijk met veel plezier. De weken erna kregen we de ene opvangvraag na de andere.”

Trooper: Waar komt je liefde voor dieren vandaan?

Karel: “Ik ben ermee geboren. En wilde dieren hebben bij met nog net dat streepje voor. Als jonge gast ben ik vaak meegeweest met het WWF en Greenpeace, maar door ouder te worden verwaterde dat. Toen we over het leed van die wilde dieren hoorden, flakkerde die liefde terug op. De Zonnegloed is het resultaat”

Trooper: Wat houdt jouw takenpakket in bij De Zonnegloed?

Karel: “Doorheen de jaren is dat veranderd en dat zal waarschijnlijk nog vaak veranderen. (lacht) In het begin verzorgde ik de dieren, ontving ik groepen, gaf ik uitleg aan de kinderen die langskwamen, hielp ik mee met verbouwingen, deed ik de administatrie. Ik was het manusje van alles eigenlijk. Nu hou ik me vooral bezit met alles qua organisatie, bouw, wetgeving, planningen maken, mensen aanwerven,... ik zou eens een lijstje moeten maken. (lacht)”

Trooper: In het begin verzorgde je de dieren zeg je. Had je daar dan voor gestudeerd. Ik kan me niet inbeelden dat je meteen weet hoe je wasberen moet verzorgen.

Karel: “We hadden hier gelukkig al twee gediplomeerde dierenverzorgers rondlopen, dus zij konden hun kennis met ons delen.”

Trooper: Voor ze bij jullie terecht kwamen, was het leven van die dieren niet echt om mee te stoefen.

Karel: “Allesbehalve. Uli, een van onze bruine beren, werd bijvoorbeeld als dansbeer gebruikt. Ze moest op een plaat staan waar stroom op werd gezet. Naarmate de stroom verhoogd werd, moest ze actiever gaan dansen. Toen het verboden werd om dansberen in het openbaar te vertonen, werd Uli verkocht aan een hoteluitbater die haar in zijn hotel opsloot, samen met Mimi, een andere bruine beer die uit haar nest geroofd werd door stropers en waarschijnlijk gezien heeft hoe die haar moeder gedood hebben. Uli en Mimi leefden samen in een veel te kleine betonnen kooi van amper 2 op 7 meter groot. Ze kregen niets van verzorging en van voer kregen ze enkel de overschotten van het hotel. Ze hadden geen water om zich te wassen, geen boom om in te klimmen, geen gras om in te lopen of putten in te graven. Enkel een betonnen vloer vol uitwerpselen. Schrijnend.”

“En dan heb je Fibi bijvoorbeeld, één van onze berberapen. Fibi werd als zeer jong aapje op een markt in Marrakech gekocht door een alleenstaande vrouw. Ze had een hart vol liefde, maar het was een verkeerd soort liefde. Ze smokkelde Fibi de luchthaven binnen door haar te verdoven en tot een worst te tapen. In 2010 werd Fibi in beslag genomen toen de politie haar, verkleed als baby met een roze jasje en luier, in een kinderwagen zal liggen. De vrouw die haar gekocht had liep er zo doodleuk mee op een markt. Fibi woont ondertussen weer bij een berbergezin in De Zonnegloed, maar ik kan je vertellen dat dat niet makkelijk was. Apen zijn een zeer hechte familie en hebben een eigen manier van communiceren, als je daar een nieuwe aap moet bijzetten is dat een huzarenstukje.”

Trooper: Ik kan me inbeelden dat jullie wel ‘wat geld’ nodig hebben.

Karel: “We zijn uniek in Belgie, en bij uitbreiding zelfs in de Benelux. Je vindt santuarys wel terug in Engeland, Noorwegen en Amerika bijvoorbeeld, maar in onze contreien niet. Dat zorgt er ook voor dat er voor ons geen wetgeving bestaat, we geen subsidies krijgen,... Aan dierenartskosten alleen al betalen we maandelijks rond de 2.500 euro. Naar voeding toe zitten we ongeveer aan een kostenplaatje van 75.000 euro per jaar, maar hier werkt ook een team van 14 mensen. Dat doen ze aan een laag tarief, omdat ze allemaal een hart hebben voor dieren, maar zelfs dan is de loonkost een gigantische kostdruk op onze werking. En we moeten ook aan de toekomst denken: komen er nog meer dieren bij? Dan moeten er aanpassingen gebeuren aan onze gebouwen of moet er een gebouw bijgebouwd worden. ’t Is ongelooflijk.”

Trooper: Stevig. Hoe kunnen jullie dat dan allemaal bekostigen?

Karel: “In 2011 zijn we gestart met 7.500 bezoekers per jaar, vorig jaar hebben we afgeklopt op ongeveer 80.000 bezoekers per jaar. Het zijn die bezoekers die maken dat we onze werking kunnen bekostigen want het inkomgeld, 15,50 euro per persoon, en het geld van de Food & Gift shop gaat daar integraal naartoe. Da’s een groot verschil met een zoo waar directeurs zitten die elk jaar een hoger loon willen. Er zijn ook mensen die ons steunen door geld te doneren of door een dier te adopteren, radiopresentatrice Roos Van Acker adopteerde bijvoorbeeld een van onze bruine beren. Dat zorgt niet voor de grote inkomsten, maar het helpt natuurlijk wel. 

"En je kan ook een dagje bij ons komen meedraaien als dierenverzorger. Dan betaal je 180 euro per persoon en word je een hele dag mee op sleeptouw genomen achter de schermen. Het is echt een unieke ervaring en ook dat geld gaat integraal naar onze werking."

“In de coronaperiode hebben we het in het begin erg moeilijk gehad. We moesten van dag tot dag leven, maar gelukkig werden we geholpen door een aantal mensen, mede nadat we in het Journaal te zien waren. Ze schonken ons geld of voer voor de dieren. Dat heeft ons gered want we stonden echt aan de rand van sluiting. De reserve was op.”

Trooper: Als jullie moeten sluiten, stopt het ook voor al die dieren. Er is gewoon geen plan c meer.

Karel: “We konden in die periode ook geen nieuwe dieren meer opvangen. We moesten doorgaan voor alle dieren die er waren. Voor mij waren er twee dingen heel belangrijk: de dieren moesten de coronaperiode overleven én ik wilde het hele team dat in De Zonnegloed werkt door die moeilijke periode krijgen zodat we nadien allemaal verder voor de dieren konden zorgen en dat is gelukt. We kunnen ondertussen ook opnieuw nieuwe dieren opvangen. ’t Is al druk geweest (lacht). Maar eerlijk? Het is onze grootste droom dat we niet moeten bestaan. Dat alle dieren die in De Zonnegloed zitten terug in hun natuurlijke biotoop kunnen gezet worden, of konden blijven natuurlijk, maar dat is een droom die in mijn leven niet realistisch is.”

Trooper: Hebben jullie nog veel ruimte over voor nieuwe dieren?

Karel: (lacht) “Het begint hier inderdaad een beetje vol te raken. Het plan om uit te breiden, ligt op tafel.”

Trooper: En dat zijn weer kosten die erbij komen...

Karel: “Ja, maar de nood is zó hoog. Als je alleen nog maar naar de komende twee jaar kijkt: we zijn met z’n allen zo opgekomen tegen het gebruik van wilde dieren in circussen, met het gevolg dat er een Europese wetgeving zal komen en alle dieren gedumpt zullen worden. We moeten zien dat we tegen dan klaar zijn om al die dieren op te vangen. Dat wil zeggen: nog meer capaciteit en dus nog meer kosten. Daarvoor hebben we dus zeker extra financiële steun nodig.”

Trooper: Ik denk dat iedereen ondertussen kan zien dat jij overloopt van liefde voor jullie dieren. Merk je ook verschil bij hen?

Karel: “Sowieso. Je ziet die dieren elke dag, je ziet ze evolueren. Onze eerste beer bijvoorbeeld, hij is helaas overleden ondertussen want het was een hele oude beer, vertoonde 85% van de dag stereotiep gedrag toen hij bij ons kwam. Na een tijdje zag je hem echt evolueren, je zag dat hij zich beter in z’n vel voelen en uiteindelijk nog maar 15% stereotiep gedrag vertoonde. Voor ons is dat... feest. Ik kan het niet anders benoemen. Het is zalig om de dieren zo te zien veranderen. En als je ze dan op het einde van hun leven moet afgeven, doet dat natuurlijk ook iets met je.”

Wil jij de dieren van De Zonnegloed ook helpen? Neem dan eens een kijkje op hun website. Je vindt er alle informatie over een bezoek aan de sanctuary, over donaties of adoptie. En je kan natuurlijk altijd voor De Zonnegloed troopen via hun Trooperpagina.